Vluchtelingendeals: migratiebeleid zonder humaniteit?

In maart sloot de EU, onder Nederlands voorzitterschap, een deal met Turkije om de vluchtelingenstromen naar het Europese vasteland in te dammen. Op basis van het aantal asielzoekers dat in Griekenland arriveert is de deal een succes: 160.000 in 2016 (tot nu toe) tegenover 860.000 in 2015. Amnesty International constateert echter dat de omstandigheden en vooruitzichten van vluchtelingen en migranten in de buurlanden van Syrië en in Griekenland verslechteren. In hoeverre kunnen we hier spreken van een succesvolle afspraak?

Gerald Knaus, de bedenker van de deal, blijft optimistisch en wijst op het feit dat er veel minder asielzoekers in Griekenland arriveren én dat er aanzienlijk minder mensen verdrinken. De keerzijde is dat er nog maar weinig vluchtelingen zijn teruggestuurd naar Turkije, een land dat bovendien door velen niet als veilig wordt beschouwd. Volgens Amnesty International heeft de EU de situatie in Turkije opzettelijk verkeerd voorgesteld in een meedogenloze poging te voorkomen dat migranten naar Europa komen. Bovendien houdt Turkije zich niet aan het vluchtelingenrecht door vluchtelingen illegaal terug te sturen naar Syrië.

Deze situatie roept een aantal vragen op: is de deal met Turkije een houdbare oplossing? En daarmee een blauwdruk voor toekomstige afspraken over migratie, bijvoorbeeld met landen in Noord-Afrika? Hoe verhoudt zich dat tot een duurzaam internationaal vluchtelingensysteem? Een systeem waarin mensenrechten en gedeelde verantwoordelijkheid centraal staan?

Tijdens deze avond gaan we in gesprek met o.a. Gerald Knaus (directeur European Stability Initiative), Eduard Nazarski (directeur Amnesty International Nederland) en Europarlementariër Kati Piri over vluchtelingendeals, de spanning tussen mensenrechten- en migratiebeleid en tot slot blikken we vooruit naar de VN-top over vluchtelingen en migranten in september. Het gesprek staat onder leiding van Marcia Luyten.

Voertaal: Engels